Cách chơi cờ Shogi là một chủ đề thú vị mà nhiều người đam mê trò chơi và trí tuệ đang tìm hiểu. Shogi, hay còn được gọi là Cờ Tướng Nhật Bản, là một trò chơi cờ mang tính chiến thuật cao và độc đáo. Nếu bạn muốn khám phá cách chơi và rèn kỹ năng trong trò chơi này, hãy cùng nhacaiuytincomco nhau tìm hiểu về các quân cờ đặc biệt, luật chơi cơ bản và các chiến thuật quan trọng để trở thành một tay chơi Shogi thành thạo.
Cờ Shogi là gì?
Khám phá cơ hội thách thức bản thân và tận hưởng những trận đấu đầy kịch tính trong Shogi
Vậy cờ Shogi là gì? Shogi, hay còn được gọi là Cờ Tướng Nhật Bản, là một trò chơi cờ mang tính chiến thuật cao và độc đáo. Từ “Shogi” trong tiếng Nhật có nghĩa là “Tướng kỳ” hoặc “Cờ tướng”. Trò chơi này có nguồn gốc từ cờ Saturanga của Ấn Độ từ thế kỉ thứ V và tương tự như cờ tướng Trung Hoa và cờ vua.
Cờ Shogi được biết đến với tên gọi khác là cờ Nhật Bản hoặc cờ tướng Nhật Bản. Trên bàn cờ Shogi, có tổng cộng 8 loại quân cờ khác nhau. Mục tiêu của người chơi là sử dụng và điều khiển 40 quân cờ này để chiếm lĩnh và tiêu diệt Vua của đối phương. Khi Vua bị chiếu hết, người chơi đó sẽ giành chiến thắng.
Một điểm hấp dẫn của Shogi là việc bạn chỉ cần có một bàn cờ và các quân cờ để chơi, vì vậy bạn có thể thưởng thức trò chơi này bất kỳ lúc nào và ở bất kỳ nơi đâu. Tại Nhật Bản, Shogi đã được phát triển từ các nền tảng cũ trước đó và trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa và truyền thống của đất nước này.
Thành phần có trong bộ cờ Shogi
Các ký tự của bộ cờ Shogi khá khó nhớ
Bàn cờ
Bàn cờ Shogi có kích thước 9 x 9, tức là có 81 ô vuông trên bàn. Các ô trống có thể có hình vuông hoặc chữ nhật, miễn là chúng đủ để đặt quân cờ lên. Bàn cờ được chia thành 3 hàng phía mình được gọi là “sân nhà”, và 3 hàng phía đối phương được gọi là “sân địch”. Trái ngược với cờ vua, các ô trên bàn cờ Shogi không có màu đen hoặc trắng, mà chỉ có một màu duy nhất.
Quân cờ
Cờ Shogi gồm nhiều quân cờ giống cờ Tướng, bao gồm Vua, Xe, Tượng, Tướng Vàng, Tướng Bạc, Mã, Hương Xa và Tốt. Mỗi người chơi giữ 20 quân cờ khác nhau. Mỗi quân có hình dạng hình nêm và tên quân được ghi bằng mực đen. Khi quân được phong cấp, mặt chữ màu đỏ được lật lên. Về bản chất, quân cờ của cả hai bên trong Shogi đều giống nhau về màu sắc và hình dạng. Do đó, người chơi dựa vào hướng di chuyển của quân cờ để phân biệt quân thuộc về bên nào.
Trong Shogi, các quân cờ của hai bên có màu giống nhau và chúng có hình dạng hình nêm đặc trưng. Do đó, để phân biệt quân thuộc về bên nào, người chơi sẽ dựa vào hướng di chuyển của quân cờ để nhận biết. Trên mặt trái của các quân cờ trong Shogi có chữ viết để chỉ ra quân đã được phong cấp. Thông thường, chữ này được viết bằng mực đỏ và có kiểu chữ thảo khá khó đọc.
Cách xếp bàn cờ
Trước khi hướng dẫn chơi cờ Shogi, bạn cần biết cách thiết lập bàn cờ Shogi ban đầu. Khi đó, 20 quân cờ của hai bên sẽ được sắp xếp theo thứ tự như sau:
Hàng cuối cùng, nằm sát mép bàn cờ: Được sắp xếp đối xứng. Quân Vua sẽ nằm ở trung tâm. Thứ tự từ ngoài vào trong là Hương Xa, Mã, Tướng Bạc và Tướng Vàng.
Hàng thứ hai: Chỉ có 2 quân cờ.
- Quân Tượng nằm ở phía bên tay trái của người chơi, đặt phía trên Quân Mã bên trái.
- Quân Xe nằm ở phía bên tay phải của người chơi, đặt phía trên Quân Mã bên phải.
Hàng thứ ba: Chứa 9 Quân Tốt.
Cách sắp xếp ban đầu của các quân cờ trong Shogi trên bàn cờ để bắt đầu trò chơi
Số người chơi và thời gian kết thúc 1 ván Shogi
Trò chơi Shogi thường được chơi giữa hai người. Mỗi người đảm nhận vai trò một bên và điều khiển quân cờ của mình trên bàn cờ. Thời gian kết thúc một ván Shogi thường kéo dài khoảng 1 tiếng. Tuy nhiên, đối với những kỳ thủ chuyên nghiệp, trận đấu có thể kéo dài từ 8 đến 16 tiếng. Ngoài ra, còn có thể có các trận cờ nhanh với thời gian chỉ khoảng 20 phút. Thời gian chơi trong Shogi có thể thay đổi tùy theo sự thỏa thuận giữa các người chơi.
Mục đích của trò chơi
Mục đích chơi cờ Shogi tương tự như cờ Vua, đó là chiếu hết Vua của đối phương để chấm dứt trận đấu.
Cách chơi cờ Shogi Nhật Bản dễ hiểu
Cách di chuyển
Cách di chuyển các quân cờ Shogi Nhật Bản gồm 4 cách cơ bản: tiến, ăn, bắn, và thành. Cách di chuyển của mỗi quân cờ phụ thuộc vào loại quân đó. Đầu tiên, người chơi cần nhớ các bước di chuyển của từng quân cờ.
Tiến cờ
Mỗi quân cờ có thể tiến về phía trước. Có quân cờ có thể di chuyển nhiều bước, có quân cờ có khả năng nhảy qua các quân cờ khác, và cũng có quân cờ chỉ có thể di chuyển về phía trước mà không được lùi.
Ăn cờ
Khi có quân cờ của đối phương ngay tại vị trí mà bạn muốn di chuyển, bạn có thể ăn quân cờ đó. Sau đó, bạn sẽ di chuyển quân cờ của mình vào ô đó. Nếu quân cờ của bạn đang nằm ở vị trí mà đối phương muốn di chuyển đến, quân cờ của bạn sẽ bị đối phương ăn mất. Quân cờ bạn ăn được có thể sử dụng lại như một quân cờ của mình, được gọi là “Mochigoma”.
Thả quân
Trong cách chơi cờ Shogi, người chơi có thể sử dụng khái niệm “thả quân” khi bắt được quân của đối phương. Quân bị bắt được trả lại và trở thành quân của người chơi. Khi đến lượt chơi, người chơi có thể đặt quân đã bắt vào bất kỳ ô trống nào trên bàn cờ.
Quân thả không được phong cấp ngay lập tức nếu nó được thả trong vùng phong cấp, nhưng nó có thể ăn quân và sau đó được phong cấp.
Cần chú ý rằng khi thả quân, nó phải có khả năng thực hiện một nước đi hợp lệ. Ví dụ, quân Tốt, Mã, hoặc Hương Xa không thể được thả trên hàng xa nhất hoặc Mã không thể được thả ở hàng 8. Đối với quân Tốt, có những quy định sau:
- Không thể thả quân Tốt trên cùng một cột với một quân Tốt chưa phong cấp của cùng bên. Nếu bạn đã có Tốt chưa phong cấp trên tất cả các cột, bạn sẽ không thể thả quân Tốt nữa.
- Quân Tốt có thể được thả để tạo chiếu Vua, nhưng không được thả để chiếu hết.
Phong cấp
Khu vực phong cấp trong Shogi là ba hàng cuối của bàn cờ, tức là ba hàng gần đối phương khi ván cờ bắt đầu. Khi một quân cờ đi qua ranh giới của vùng phong cấp (không phải thả quân), quân cờ đó có thể được phong cấp, nhưng không bắt buộc.
Quân đã phong cấp sẽ có cách di chuyển mới, trừ Vua và Tượng Vàng không được phong cấp. Tượng, Xe và Tướng Vàng giữ nguyên cách di chuyển và có thêm cách di chuyển của Vua. Quân Tốt, Mã và Hương Xa khi đến hàng cuối buộc phải được phong cấp. Sau khi bị bắt, quân phong cấp trở lại dạng ban đầu.
Cách di chuyển của từng quân cờ
- Quân Vua: Có thể di chuyển một ô theo mọi hướng trên bàn cờ.
Quân vua và cách di chuyển
- Tướng Vàng: Có thể di chuyển một ô theo mọi hướng, trừ hai nước đi chéo và nước đi sau (tổng cộng 6 cách đi). Không được phong cấp.
Quân vàng và cách di chuyển
- Tướng Bạc: Có thể di chuyển 16 ô theo bốn đường chéo và 16 ô tiến về phía trước (tổng cộng 5 cách đi). Sau khi được phong cấp, Tướng Bạc di chuyển tương tự như Tướng Vàng.
Quân bạc và cách di chuyển
- Tượng: Có thể di chuyển theo bốn đường chéo bất kỳ ô trên bàn cờ, miễn là không bị chặn. Sau khi được phong cấp, có thể di chuyển như Tướng Vàng hoặc như Vua.
Quân tượng và cách di chuyển
- Xe: Có thể di chuyển ngang hoặc dọc bất kỳ số ô nào, miễn là không bị chặn. Sau khi được phong cấp, có thể di chuyển như Xe hoặc như Vua.
Quân xe và cách di chuyển
- Mã: Di chuyển như Mã trong cờ Vua, tức là đi theo hình chữ L, nhưng chỉ di chuyển tiến lên đằng trước như hình (2 cách đi) và có thể nhảy qua các quân khác. Khi đến hàng 8 hoặc 9, Mã sẽ được phong cấp và di chuyển như Tướng Vàng.
Quân mã và cách di chuyển
- Hương Xa: Chỉ có thể di chuyển theo chiều dọc, tiến về phía trước. Sau khi được phong cấp, Hương Xa di chuyển như Tướng Vàng.
Quân hương xa và cách di chuyển
- Tốt: Di chuyển thẳng phía trước một ô. Sau khi được phong cấp, Tốt di chuyển như Tướng Vàng.
Quân tốt và cách di chuyển
Nhập thành Yagura
Trong luật chơi cờ Shogi, thế nhập thành Yagura là một trong những thế nhập thành mạnh nhất trong Shogi. Nó bảo vệ Vua, có hàng Tốt an toàn, và sắp xếp quân Tượng, Xe và một Tốt để tấn công. Tuy nhiên, đối thủ cũng có thể nhập thành tương tự.
Thay vì di chuyển quân Tốt tại cột Xe lên hai ô, ta đẩy quân Tốt ở cột thứ ba lên, cho phép cả quân Tướng Bạc và quân Mã bên cạnh Xe tham gia vào cuộc tấn công.
Thực tế không bên nào có lợi thế hơn khi nhập thành Yagura
Thường thì việc đẩy quân Tốt lên được thực hiện sớm, ngay cả khi vẫn đang trong giai đoạn nhập thành. Thứ tự của các nước nhập thành không cố định, có thể thay đổi linh hoạt.
Cách tấn công vào hệ thống Yagura thường là tiến Mã gần Xe lên và giữ một quân Tốt trong tay để tạo áp lực lên hai bên sườn Vua. Nếu phía phòng thủ tiến quân Tốt biên, ta có thể thả một quân Tốt vào ô mà quân Tốt vừa di chuyển hoặc vào vị trí của quân Tướng Bạc nếu quân này chưa kịp vào đúng vị trí.
Kết thúc ván cờ
Để giành chiến thắng trong cách chơi cờ Shogi Nhật Bản, bạn cần bắt được Vua đối phương. Một kỳ thủ sẽ tự nhận thua khi không thể đảo ngược tình thế. Nếu không có nước đi hợp lệ, người chơi sẽ thua. Vi phạm luật trong Shogi chuyên nghiệp dẫn đến thất bại ngay lập tức.
Hòa cờ có thể xảy ra thông qua lặp lại nước đi và tình trạng Vua cùng tồn tại. Nếu thế cờ lặp lại nước đi 4 lần bởi cùng một kỳ thủ, thì ván cờ sẽ không được tính. Khi đó, các kỳ thủ sẽ chơi ván mới ngay lập tức, với màu quân thay đổi và thời gian ít hơn.
Hai thế cờ được coi là giống nhau khi cả quân trên tay và thế cờ trên bàn cùng giống nhau. Tuy nhiên, thế cờ đó không được là thế chiếu Vua, nếu một kỳ thủ chiếu lặp lại 4 lần, người đó sẽ bị coi là thua ngay.
Các bạn cần ghi nhớ rõ luật chơi cờ Shogi để tránh phạm luật
Ván cờ hòa khi Vua cùng tồn tại xảy ra khi cả hai quân Vua cùng vào vùng phong cấp của bên mình và cả hai đều không còn khả năng chiếu hết đối phương hoặc bắt thêm quân. Khi đó, ta sẽ tính điểm của các quân cờ của từng bên để xác định người chiến thắng: mỗi quân Xe hoặc Tượng được tính 5 điểm, và các quân cờ khác trừ Vua được tính 1 điểm (quân phong cấp được tính như quân thông thường). Bên nào có ít hơn 24 điểm sẽ bị coi là thua. Nếu cả hai bên đều có ít hơn 24 điểm, ván cờ không được tính.
Tố chất cần có khi chơi cờ Shogi
Trong cách chơi cờ Shogi, năng lực dự đoán nước cờ là quan trọng. Để thành công, bạn cần suy nghĩ 3 nước cờ tiếp theo và dự đoán hành động của đối phương. Chiến thuật chơi Shogi yêu cầu khéo léo và tính toán. Đặc điểm độc đáo của Shogi là khả năng thả quân, tạo ra một chiến lược mới và yêu cầu phòng thủ nhiều hơn. Tấn công chớp nhoáng tạo ra lỗ hổng trong thế trận và tạo điều kiện cho đối phương phản công ngay khi có quân cầm ở tay.
Một cách tấn công hiệu quả là thả một quân Tốt sau tuyến phòng thủ của đối phương, phong cấp cho nó và thả quân Tốt khác ngay sau để bảo vệ quân Tốt trước. Phối hợp trong việc thả quân là một chiến thuật quan trọng của Shogi. Nên giữ một quân Tốt trong tay để tấn công và tính toán các thế thả quân có thể.
Trong Shogi, phòng thủ và tổ chức tấn công rất quan trọng
Trong giai đoạn khai cuộc, quyết định có nên trao đổi Tượng hay không cũng là một vấn đề cần suy nghĩ. Có nhiều khai cuộc chuyển Xe, trong đó quân Xe di chuyển về hướng trung tâm hoặc bên trái của bàn cờ để hỗ trợ tấn công. Tuy nhiên, việc tập trung tấn công vào quân Xe có thể làm cho nó bị mắc kẹt ở phần đất địch. Vì vậy, quân Xe thường đứng xa từ sân nhà để hỗ trợ các quân khác yếu hơn trong tấn công. Giai đoạn khai cuộc thường kéo dài và yêu cầu sắp xếp các quân và đưa Vua vào vị trí an toàn trước khi tổ chức tấn công.
Kinh nghiệm chơi cờ Shogi nhanh thắng
Các chiến thuật cờ Shogi mà bạn có thể tham khảo gồm có:
Các kỹ thuật xây lâu đài trong cờ Shogi giúp chiến thắng
- Đặt quân Vua và xây lâu đài: Hãy xây dựng một hệ thống phòng thủ bảo vệ quân Vua của bạn. Không để Vua lơi lỏng trên bàn cờ quá lâu vì dễ bị “chiếu hết”. Có ba kỹ thuật xây lâu đài cơ bản là Mino Castle, Yagura Castle và Anaguma Castle.
- Sử dụng quân Xe: Quân Xe là quân cờ quan trọng, nhưng đừng đặt Xe quá gần quân Vua để tránh bị đối thủ chiếu và buộc bạn phải hy sinh Xe để bảo vệ Vua.
- Mở đường cho quân Tượng: Quân Tượng thường bị kẹt ở hàng thứ hai. Bạn có thể mở đường cho Tượng bằng cách tiến một quân Tốt. Nhưng hãy chắc chắn rằng khi Tượng được tự do di chuyển, nó không đe dọa Vua của bạn.
- Chơi thường xuyên: Hãy chơi Shogi thường xuyên để tạo cơ hội cọ xát với nhiều lối chơi khác nhau và rút ra nhiều bài học và nước đi hay. Điều này giúp cải thiện kỹ năng chơi cờ của bạn.
Cách chơi cờ Shogi đã được chúng tôi tổng hợp chi tiết, hy vọng bạn đọc có thể hiểu về luật chơi cơ bản của Shogi. Qua đó, bạn có thể tìm ra những sai lầm trong cách chơi của mình và điều chỉnh cho phù hợp. Chúc bạn thành công với trò chơi này!
Tham khảo thêm:
Hướng dẫn chơi cờ đam đơn giản và dễ thắng
Cẩm nang luật cờ úp cho người mới bắt đầu
Cờ vây chơi như thế nào? Cách đánh cờ vây cơ bản
Tôi là Hứa Xuân Kiều – tác giả các bài viết trên nhacaiuytincomco. Tôi mong muốn chia sẻ các bí kíp mà tôi đã tích nhặt lại trong thị trường cá cược đến với bạn đọc. Cờ bạc, cá cược không có gì là chắc chắn sẽ thắng, học thêm mẹo để gia tăng cơ hội thắng nhưng đừng quên dừng lại đúng lúc nếu không muốn mất trắng.
